Mammalia (classification phylogénétique)

Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.

Koala (Phascolarctus cinereus, Phascolarctidae)
Koala (Phascolarctus cinereus, Phascolarctidae)
Tigre d'Asie à robe blanche (Panthera tigris)
Tigre d'Asie à robe blanche (Panthera tigris)
Girafe (Giraffa camelopardalis)
Girafe (Giraffa camelopardalis)
Orque (Orcina orca)
Orque (Orcina orca)
Loup d'Amérique (Canis lupus)
Loup d'Amérique (Canis lupus)
Baleine franche australe (Eubalaena australis)
Baleine franche australe (Eubalaena australis)
Éléphant de savane d'Afrique (Loxodonta africana)
Éléphant de savane d'Afrique (Loxodonta africana)
Oryx gazelle (Oryx gazella)
Oryx gazelle (Oryx gazella)
Chauve-souris (Corynorhinus townsendii)
Chauve-souris (Corynorhinus townsendii)
Suricate (Suricata suricatta)
Suricate (Suricata suricatta)
Souris domestique (Mus Musculus)
Souris domestique (Mus Musculus)

Sommaire

[modifier] Introduction

Cette page a pour objet de présenter un arbre phylogénétique des Mammalia (ou mammifères), c’est-à-dire un arbre mettant en lumière les relations évolutives complexes (relations groupes ancestraux - groupes descendants) existantes entre les différents organismes vivants, ou taxa, constituant ce groupe. Du fait de ses méthodes nouvelles basées sur la biologie moléculaire, la phylogénie, science récente à l'origine de la classification phylogénétique du vivant, est en plein essor et parfois en contradiction avec l'ancienne classification classique, majoritairement basée, elle, sur des critères morphologiques et physiologiques. Aussi, certains points particuliers font parfois encore l'objet de débats au sein de la communauté scientifique. L'objectif, s'il y a lieu, est également de présenter ces derniers ici.
Cet arbre présente aussi bien les organismes encore existants aujourd'hui que les groupes éteints (incluant les groupes fossiles).

[modifier] Arbre phylogénétique

Le symbole renvoie à la partie de l'arbre phylogénétique de l'évolution immédiatement supérieure. Le signe renvoie à la classification phylogénétique du groupe considéré.

[modifier] Arbre résumé et simplifié


└─o Mammalia
  ├─o Yinotheria
  │ └─o Monotremata
  └─o
    └─o Theriiformes
      ├─o Allotheria (éteint)
      │ └─o Multituberculata (éteint)
      └─o Holotheria
        └─o
          ├─o Spalacotheroidea (éteint)
          └─o Symmetrodonta
            └─o
              ├─? Triconodontidae (éteint)
              └─o Cladotheria
                └─o Theria
                  ├─o Metatheria
                  │ │
                  │ └─o Marsupialia 
                  │
                  └─o Eutheria
                    └─o Placentaria
                      └─o 
                        ├─? Meridiungulata (éteint)
                        ├─o Afrotheria
                        │ ├─o Afrosoricida
                        │ └─o
                        │   ├─o Macroscelidea
                        │   └─o Pseudoungulata
                        │     └─o Paenungulata
                        │       ├─o
                        │       │ ├─o Hyracoidea
                        │       │ └─o  Sirenia
                        │       └─o Proboscidea
                        │
                        └─o
                          ├─o Xenarthra ou Edentata 
                          │
                          └─o Boreoeutheria
                            ├─o Euarchontoglires
                            │ │
                            │ ├─o Glires 
                            │ │
                            │ └─o Euarchonta
                            │   ├─o Scandentia
                            │   └─o
                            │     ├─o Dermoptera
                            │     │
                            │     └─o Primates 
                            │
                            └─o Laurasiatheria
                              │
                              ├─o Eulipotyphla ou Insectivora 
                              │
                              └─o Scrotifera
                                │
                                ├─o Chiroptera 
                                │
                                └─o Ferungulata
                                  │
                                  ├─o Cetartiodactyla 
                                  │
                                  └─o Zoomata
                                    │
                                    ├─o Perissodactyla 
                                    │
                                    └─o Ferae
                                      ├─o Pholidota
                                      │
                                      └─o Carnivora 

[modifier] Arbre résumé


└─o Mammalia
  ├─o Yinotheria
  │ └─o Monotremata
  └─o
    ├─o Volaticotheria (éteint)
    └─o Theriiformes
      ├─o Allotheria (éteint)
      │ ├─? Haramiyida (éteint)
      │ ├─? Gondwanatheria (éteint)
      │ └─o Multituberculata (éteint)
      └─o Holotheria
        └─o
          ├─o Spalacotheroidea (éteint)
          └─o Symmetrodonta
            └─o
              ├─? Triconodontidae (éteint)
              └─o Cladotheria
                ├─o Dryolestida (éteint)
                └─o Zatheria
                  └─o Boreosphenida
                    └─o Theria
                      ├─o Metatheria
                      │ └─o Neometatheria
                      │   ├─o Asiadelphia (éteint)
                      │   └─o Ameridelphia
                      │     └─o
                      │       ├─o Simpsonitheria (éteint)
                      │       └─o Herpetotheriidae
                      │         └─o Notometatheria
                      │           ├─o Sparassodonta (éteint)
                      │           │
                      │           └─o Marsupialia 
                      │
                      └─o Eutheria
                        └─o Placentaria
                          ├─o Asioryctitheria (éteint)
                          └─o 
                            ├─? Meridiungulata (éteint)
                            │ ├─? Xenungulata (éteint)
                            │ ├─? Astrapotheria (éteint)
                            │ ├─? Notoungulata (éteint)
                            │ └─o Didolodontidae (éteint)
                            │   └─o Litopterna (éteint)
                            ├─o Afrotheria
                            │ ├─o Afrosoricida
                            │ │ ├─o Chrysochloridae
                            │ │ └─o Tenrecidae
                            │ └─o
                            │   ├─o Macroscelidea
                            │   └─o Pseudoungulata
                            │     ├─o Tubulidentata ou Orycteropodidae
                            │     ├─? Dinocerata (éteint)
                            │     └─o Paenungulata
                            │       └─o Uranotheria
                            │         ├─o Embrithopoda (éteint)
                            │         └─o
                            │           ├─o
                            │           │ ├─o Hyracoidea
                            │           │ └─o  Sirenia
                            │           └─o Behemota
                            │             ├─o Desmostylia (éteint)
                            │             └─o Proboscidea
                            │               └─o
                            │                 ├─o Deinotheriidae (éteint)
                            │                 └─o Elephantiformes
                            │
                            └─o
                              ├─o Xenarthra ou Edentata 
                              │
                              └─o Boreoeutheria
                                ├─? Leptictida (éteint)
                                ├─o Euarchontoglires
                                │ ├─o Anagalida
                                │ │ │
                                │ │ └─o Glires 
                                │ │
                                │ └─o Euarchonta
                                │   ├─o Scandentia
                                │   └─o
                                │     ├─o Dermoptera
                                │     └─o Primatomorpha
                                │       │
                                │       └─o Primates 
                                │
                                └─o Laurasiatheria
                                  │
                                  ├─o Eulipotyphla ou Insectivora 
                                  │
                                  └─o Scrotifera
                                    │
                                    ├─o Chiroptera 
                                    │
                                    └─o Ferungulata
                                      ├─o Eparctocyona
                                      │ └─o
                                      │   ├─o Bulbulodentata (éteint)
                                      │   └─o Cetartiodactyla 
                                      │
                                      └─o Zoomata
                                        ├─o Perissodactylomorpha
                                        │ ├─o Phenacodonta (éteint)
                                        │ │
                                        │ └─o Perissodactyla 
                                        │
                                        └─o Ferae
                                          ├─? Cimolesta
                                          │ ├─o Pantodonta (éteint)
                                          │ └─o
                                          │   ├─o Pantolesta (éteint)
                                          │   └─o Palaeanodonta ou Pholidota
                                          └─o
                                            ├─o Creodonta (éteint)
                                            └─o Carnivoramorpha
                                              │
                                              └─o Carnivora 

[modifier] Arbre développé


└─o Mammalia
  ├─o Yinotheria
  │ ├─o Shuotheriidae (éteint)
  │ └─o Australophenida
  │   ├─o Asfaltomylos (éteint)
  │   └─o
  │     ├─o Ambondro (éteint)
  │     └─o
  │       ├─o Ausktribosphenidae (éteint)
  │       └─o Monotremata
  │         ├─? Kollikodontidae (éteint)
  │         ├─o Platypoda ou Ornithorhynchidae
  │         └─o Tachyglossidae
  └─o
    ├─o Fruitafossor (éteint)
    ├─o Volaticotheria (éteint)
    └─o Theriiformes
      ├─o Allotheria (éteint)
      │ ├─? Haramiyida (éteint)
      │ │ ├─o Theroteinidae (éteint)
      │ │ └─o Haramiyoidea (éteint)
      │ │   ├─o Haramiyaviidae (éteint)
      │ │   ├─o Eleutherodontidae (éteint)
      │ │   └─o Haramiyidae (éteint)
      │ ├─? Gondwanatheria (éteint)
      │ │ ├─o Ferugliotheriidae (éteint)
      │ │ └─o Sudamericanidae (éteint)
      │ └─o Multituberculata (éteint)
      │   ├─o
      │   │ ├─o Arginbaataridae (éteint)
      │   │ └─o
      │   │   ├─o Glirodon (éteint)
      │   │   └─o
      │   │     ├─o Zofiabaataridae (éteint)
      │   │     └─o Allodontidae (éteint)
      │   └─o
      │     ├─o Paulchoffatioidea (éteint)
      │     │ ├─? Hahnodontidae (éteint)
      │     │ ├─o Pinheirodontidae (éteint)
      │     │ └─o Paulchoffatiidae (éteint)
      │     │   ├─o Kuehneodontinae (éteint)
      │     │   └─o Paulchoffatiinae (éteint)
      │     └─o
      │       ├─o Plagiaulacidae (éteint)
      │       ├─? Hahnotheriidae (éteint)
      │       ├─o
      │       │ ├─? Kermackodontidae (éteint)
      │       │ └─o Albionbaataridae (éteint)
      │       └─o
      │         ├─o Eobaataridae (éteint)
      │         └─o Cimolodonta (éteint)
      │           ├─o Paracimexomys (éteint)
      │           └─o
      │             ├─o Cimexomys (éteint)
      │             ├─o Boffiidae (éteint)
      │             ├─o Cimolomyidae (éteint)
      │             ├─o Ptilodontoidea (éteint)
      │             │ ├─o Cimolodontidae (éteint)
      │             │ └─o
      │             │   ├─o Neoliotomus (éteint)
      │             │   └─o Ptilodontidae (éteint)
      │             │     ├─o Neoplagiaulacinae (éteint)
      │             │     └─o Ptilodontinae (éteint)
      │             └─o
      │               ├─o Kogaionidae (éteint)
      │               ├─o Eucosmodontidae (éteint)
      │               ├─o Microcosmodontidae (éteint)
      │               ├─o Taeniolabididae (éteint)
      │               └─o Djadochtatheroidea (éteint)
      │                 ├─? Chulsanbaataridae (éteint)
      │                 ├─o Sloanbaataridae (éteint)
      │                 └─o Djadochtatheriidae (éteint)
      └─o Holotheria
        ├─? Chronoperates (éteint)
        └─o Trechnotheria
          ├─o Amphiodontidae (éteint)
          └─o
            ├─? Austrotriconodontidae (éteint)
            ├─o Gobiconodontidae (éteint)
            └─o
              ├─o Amphilestidae (éteint)
              └─o
                ├─o Spalacotheroidea (éteint)
                │ ├─o Tinodontidae (éteint)
                │ └─o
                │   ├─o Barbereniidae (éteint)
                │   └─o Spalacotheriidae (éteint)
                │     ├─o Spalacotheriinae (éteint)
                │     └─o Spalacolestinae (éteint)
                └─o Symmetrodonta
                  ├─? Tribactonodon (éteint)
                  └─o
                    ├─? Triconodontidae (éteint)
                    │ ├─o Triconodontinae (éteint)
                    │ └─o Alticonodontinae (éteint)
                    └─o
                      ├─o Zhangheotherium (éteint)
                      └─o Cladotheria
                        ├─o Dryolestida (éteint)
                        │ ├─? Casamiqueliidae (éteint)
                        │ ├─o Donodontidae (éteint)
                        │ └─o
                        │   ├─o
                        │   │ ├─o Peligotheriidae (éteint)
                        │   │ └─o Mesungulatidae (éteint)
                        │   └─o
                        │     ├─? Reigitheriidae (éteint)
                        │     └─o
                        │       ├─o Brandoniidae (éteint)
                        │       └─o
                        │         ├─o Paurodontidae (éteint)
                        │         └─o Dryolestidae (éteint)
                        └─o Zatheria
                          ├─? Arguitheriidae (éteint)
                          ├─? Arguimuridae (éteint)
                          ├─? Nanolestes (éteint)
                          ├─o Vincelestidae (éteint)
                          └─o 
                            ├─o
                            │ ├─o Amphitheriidae (éteint)
                            │ └─o Peramuridae (éteint)
                            └─o Boreosphenida
                              ├─? Necrolestidae (éteint)
                              ├─o Aegialodontidae (éteint)
                              │
                              └─o Theria
                                ├─? Russellmyinae (éteint)
                                ├─? Endotheriidae (éteint)
                                ├─? Potamotelsidae (éteint)
                                ├─? Plicatodontidae (éteint)
                                ├─? Pappotheriidae (éteint)
                                ├─? Kermackiidae (éteint)
                                ├─? Picopsidae (éteint)
                                └─o
                                  ├─o Metatheria
                                  │ ├─o Holoclemensiidae (éteint)
                                  │ ├─o Deltatheridiidae (éteint)
                                  │ └─o Neometatheria
                                  │   ├─? Anchistodelphys (éteint)
                                  │   └─o Boreometatheria
                                  │     ├─? Adinodontinae (éteint)
                                  │     └─o
                                  │       ├─o Iqualadelphys (éteint)
                                  │       └─o
                                  │         ├─o Asiadelphia (éteint)
                                  │         └─o Ameridelphia
                                  │           ├─o Iugomortiferum (éteint)
                                  │           ├─o Protalphadon (éteint)
                                  │           └─o 
                                  │             ├─o Varalphadon (éteint)
                                  │             └─o
                                  │               ├─o
                                  │               │ ├─o Bistius (éteint)
                                  │               │ └─o Turgidodon (éteint)
                                  │               ├─o
                                  │               │ ├─o Alphadontidae (éteint)
                                  │               │ ├─? Pediomyidae (éteint)
                                  │               │ └─? Stagodontidae (éteint)
                                  │               └─o
                                  │                 ├─o
                                  │                 │ ├─o Thylacodon (éteint)
                                  │                 │ └─o Simpsonitheria (éteint)
                                  │                 │   ├─o Caroloameghinioidea (éteint)
                                  │                 │   │ ├─o Caroloameghiidae (éteint)
                                  │                 │   │ └─o Glasbiidae (éteint)
                                  │                 │   └─o Argyrolagoidea (éteint)
                                  │                 │     ├─? Gashterniidae (éteint)
                                  │                 │     ├─? Argyrolagidae (éteint)
                                  │                 │     └─o Groeberiidae (éteint)
                                  │                 │       ├─o Groeberiinae (éteint)
                                  │                 │       └─o Patagoninae (éteint)
                                  │                 └─o Herpetotheriidae
                                  │                   ├─o Swaindelphys (éteint)
                                  │                   ├─o Esteslestes (éteint)
                                  │                   └─o
                                  │                     ├─o Copedelphys (éteint)
                                  │                     ├─o Peratherium (éteint)
                                  │                     └─o
                                  │                       ├─o Herpetotherium (éteint)
                                  │                       └─o Notometatheria
                                  │                         ├─? Peradectidae (éteint)
                                  │                         ├─o Sparassodonta (éteint)
                                  │                         │ ├─o Sallacyon (éteint)
                                  │                         │ ├─o Mayulestidae (éteint)
                                  │                         │ └─o
                                  │                         │   ├─o Hathliacynidae (éteint)
                                  │                         │   └─o
                                  │                         │     ├─o Borhyaenidae (éteint)
                                  │                         │     └─o
                                  │                         │       ├─o Proborhyaenidae (éteint)
                                  │                         │       └─o
                                  │                         │         ├─o Prothylacinidae (éteint)
                                  │                         │         └─o Thylacosmilidae (éteint)
                                  │                         │
                                  │                         └─o Marsupialia 
                                  │
                                  └─o Eutheria
                                    ├─o Bobotheriidae (éteint)
                                    ├─o Otlestes (éteint)
                                    ├─o Murtoilestes (éteint)
                                    ├─o Eomaia (éteint)
                                    └─o Placentaria
                                      ├─o Asioryctitheria (éteint)
                                      │ ├─o Asioryctidae (éteint)
                                      │ └─o Kennalestidae (éteint)
                                      └─o 
                                        ├─? Meridiungulata (éteint)
                                        │ ├─? Perutheriidae (éteint)
                                        │ ├─? Amilnedwardsiidae (éteint)
                                        │ ├─o Kollpaniinae (éteint)
                                        │ └─o
                                        │   ├─? Xenungulata (éteint)
                                        │   │ ├─o Carodniidae (éteint)
                                        │   │ ├─o Colombitheriidae (éteint)
                                        │   │ └─o Pyrotheriidae (éteint)
                                        │   ├─? Astrapotheria (éteint)
                                        │   │ ├─o Trigonostylopidae (éteint)
                                        │   │ └─o Astrapotheriidae (éteint)
                                        │   ├─? Notoungulata (éteint)
                                        │   │ ├─o Notioprongonia (éteint)
                                        │   │ │ ├─o Henricosborniidae (éteint)
                                        │   │ │ └─o Notostylopidae (éteint)
                                        │   │ ├─o Toxodontia (éteint)
                                        │   │ │ ├─o 
                                        │   │ │ │ ├─o Oldfieldthomasiidae (éteint)
                                        │   │ │ │ └─o
                                        │   │ │ │   ├─o Archaeopithecidae (éteint)
                                        │   │ │ │   └─o Homalodotheriidae (éteint)
                                        │   │ │ └─o
                                        │   │ │   ├─o Isotemnidae (éteint)
                                        │   │ │   └─o Notohippidae lato sensu (éteint)
                                        │   │ │     ├─o Pampahippus (éteint)
                                        │   │ │     ├─o Plexotemnus (éteint)
                                        │   │ │     └─o
                                        │   │ │       ├─o Leontiniidae (éteint)
                                        │   │ │       └─o Notohippidae (éteint)
                                        │   │ └─o Typotheria (éteint)
                                        │   │   ├─o Acama (éteint)
                                        │   │   ├─o Brandmayria (éteint)
                                        │   │   ├─o Interatheriidae (éteint)
                                        │   │   │ ├─o Notopithecinae (éteint)
                                        │   │   │ └─o Interatheriinae (éteint)
                                        │   │   └─o Hegetotheroidea (éteint)
                                        │   │     ├─o Campanorco (éteint)
                                        │   │     ├─o Archaeohyracidae (éteint)
                                        │   │     ├─o Mesotheriidae (éteint)
                                        │   │     └─o Hegetotheriidae (éteint)
                                        │   │       ├─o Pachyruchinae (éteint)
                                        │   │       └─o Hegetotheriinae (éteint)
                                        │   └─o Didolodontidae (éteint)
                                        │     ├─o Lamegoia (éteint)
                                        │     └─o
                                        │       ├─o Ernestokokenia (éteint)
                                        │       ├─o Didolodus (éteint)
                                        │       └─o
                                        │         ├─o Paulacoutoia (éteint)
                                        │         └─o Litopterna (éteint)
                                        │           ├─o Asmithwoodwardia (éteint)
                                        │           ├─o Protolipteridae (éteint)
                                        │           └─o
                                        │             ├─o Proterotheriidae (éteint)
                                        │             │ ├─o Anisolambdinae (éteint)
                                        │             │ └─o Proterotheriinae (éteint)
                                        │             └─o Macrauchenioidea (éteint)
                                        │               ├─o Notonychopidae (éteint)
                                        │               ├─o Adianthidae (éteint)
                                        │               │ ├─o Indaleciinae (éteint)
                                        │               │ └─o Adianthinae (éteint)
                                        │               │   ├─o Proadianthini (éteint)
                                        │               │   └─o Adianthini (éteint)
                                        │               └─o Macraucheniidae (éteint)
                                        │                 ├─o Sparnotheriodontinae (éteint)
                                        │                 └─o
                                        │                   ├─o Polymorphinae (éteint)
                                        │                   └─o
                                        │                     ├─o Cramaucheniinae (éteint)
                                        │                     └─o Macraucheniinae (éteint)
                                        ├─o Afrotheria
                                        │ ├─o Afrosoricida
                                        │ │ ├─o Chrysochloridae
                                        │ │ │ ├─o Prochrysochlorinae (éteint)
                                        │ │ │ └─o Chrysochlorinae
                                        │ │ └─o Tenrecidae
                                        │ │   ├─o Geogalinae
                                        │ │   └─o
                                        │ │     ├─o Protenrecinae (éteint)
                                        │ │     └─o
                                        │ │       ├─o Potamogalinae
                                        │ │       └─o
                                        │ │         ├─o Tenrecinae
                                        │ │         └─o Oryzorictinae
                                        │ └─o
                                        │   ├─o
                                        │   │ ├─o Microhyus (éteint)
                                        │   │ └─o Macroscelidea
                                        │   │   ├─o Herodotiinae (éteint)
                                        │   │   └─o
                                        │   │     ├─? Mylomygalinae (éteint)
                                        │   │     ├─o Metoldobotinae (éteint)
                                        │   │     └─o Macroscelididae
                                        │   │       ├─o Rhynchocyoninae
                                        │   │       └─o
                                        │   │         ├─o Myohyracinae (éteint)
                                        │   │         └─o Macroscelidinae
                                        │   └─o Pseudoungulata
                                        │     ├─o Tubulidentata ou Orycteropodidae
                                        │     ├─? Dinocerata (éteint)
                                        │     │ ├─o Gobiatheriidae (éteint)
                                        │     │ └─o Uintatheriidae (éteint)
                                        │     └─o Paenungulata
                                        │       ├─o Loxolophidae (éteint)
                                        │       └─o 
                                        │         ├─o Phenacolophidae (éteint)
                                        │         └─o Uranotheria
                                        │           ├─o Embrithopoda ou Arsinoitheriidae (éteint)
                                        │           └─o
                                        │             ├─o
                                        │             │ ├─o Hyracoidea
                                        │             │ │ ├─o Procaviidae
                                        │             │ │ └─o Pliohyracidae (éteint)
                                        │             │ │   ├─o Geniohyinae (éteint)
                                        │             │ │   └─o
                                        │             │ │     ├─o Saghatheriinae (éteint)
                                        │             │ │     └─o
                                        │             │ │       ├─o Titanohyracinae (éteint)
                                        │             │ │       └─o Pliohyracinae (éteint)
                                        │             │ └─o  Sirenia
                                        │             │   ├─o Prorastomidae (éteint)
                                        │             │   └─o
                                        │             │     ├─o Protosirenidae (éteint)
                                        │             │     └─o
                                        │             │       ├─o Manatidae
                                        │             │       │ ├─o Miosireninae (éteint)
                                        │             │       │ └─o Trichechinae
                                        │             │       └─o Dugongidae
                                        │             │         ├─o Eotheroides (éteint)
                                        │             │         └─o
                                        │             │           ├─o Eosiren (éteint)
                                        │             │           └─o
                                        │             │             ├─o Halitherium (éteint)
                                        │             │             └─o 
                                        │             │               ├─o Dugonginae
                                        │             │               └─o
                                        │             │                 ├─o Metaxytherium (éteint)
                                        │             │                 └─o Hydrodamalinae (éteint)
                                        │             └─o Behemota
                                        │               ├─o Desmostylia ou Desmostylidae (éteint)
                                        │               └─o Proboscidea
                                        │                 ├─o Anthracobunidae (éteint)
                                        │                 └─o
                                        │                   ├─? Jozaria (éteint)
                                        │                   └─o
                                        │                     ├─o Moeritheriidae (éteint)
                                        │                     └─o Barytherioidea
                                        │                       ├─o Phosphatherium (éteint)
                                        │                       └─o
                                        │                         ├─o Daouitherium (éteint)
                                        │                         └─o
                                        │                           ├─o Numidotherium (éteint)
                                        │                           └─o
                                        │                             ├─o Barytheriidae (éteint)
                                        │                             └─o
                                        │                               ├─o Deinotheriidae (éteint)
                                        │                               │ ├─o Chilgatheriinae (éteint)
                                        │                               │ └─o Deinotheriinae (éteint)
                                        │                               └─o Elephantiformes
                                        │                                 ├─o Palaeomastodon (éteint)
                                        │                                 └─o
                                        │                                   ├─o Phiomia (éteint)
                                        │                                   └─o Elephantoidea
                                        │                                     ├─o Hemimastodon (éteint)
                                        │                                     ├─o Mammutidea (éteint)
                                        │                                     └─o Euelephantoidea
                                        │                                       ├─o Choerolophodontinae (éteint)
                                        │                                       └─o
                                        │                                         ├─o Amebelodontidae (éteint)
                                        │                                         └─o
                                        │                                           ├─o Gomphotheriidae (éteint)
                                        │                                           └─o
                                        │                                             ├─o 
                                        │                                             │ ├─o Sinomastodon (éteint)
                                        │                                             │ └─o
                                        │                                             │   ├─o Eubelodon (éteint)
                                        │                                             │   └─o
                                        │                                             │     ├─o Rhynchotherium (éteint)
                                        │                                             │     └─o Cuvieroniinae (éteint)
                                        │                                             └─o
                                        │                                               ├─o Bunolophodon (éteint)
                                        │                                               └─o
                                        │                                                 ├─o Tetralophodon (éteint)
                                        │                                                 └─o
                                        │                                                   ├─o Paratetralophodon (éteint)
                                        │                                                   └─o
                                        │                                                     ├─o Anancinae (éteint)
                                        │                                                     └─o Elephantidae
                                        │                                                       ├─o Stegolophodon (éteint)
                                        │                                                       └─o
                                        │                                                         ├─o Stegotetrabelodon (éteint)
                                        │                                                         └─o
                                        │                                                           ├─o Stegodibelodon (éteint)
                                        │                                                           └─o
                                        │                                                             ├─o Stegodontidae (éteint)
                                        │                                                             └─o Elephantinae
                                        │                                                               ├─o Primelephas (éteint)
                                        │                                                               └─o
                                        │                                                                 ├─o Elephantini
                                        │                                                                 └─o Loxodontini
                                        │
                                        └─o
                                          ├─o Xenarthra ou Edentata 
                                          │
                                          └─o Boreoeutheria
                                            ├─? Leptictida (éteint)
                                            │ ├─o Gypsonictidae (éteint)
                                            │ └─o
                                            │   ├─o Kulbeckiidae (éteint)
                                            │   ├─o Didymoconidae (éteint)
                                            │   └─o Leptictidae (éteint)
                                            │     ├─o Pseudorhyncocyoninae (éteint)
                                            │     └─o Leptictinae (éteint)
                                            ├─o Euarchontoglires
                                            │ ├─o Anagalida
                                            │ │ ├─? Zalambdalestidae (éteint)
                                            │ │ └─o
                                            │ │   ├─o Anagaloidea (éteint)
                                            │ │   │ ├─o Anagalidae (éteint)
                                            │ │   │ └─o Pseudictopidae (éteint)
                                            │ │   │
                                            │ │   └─o Glires 
                                            │ │
                                            │ └─o Euarchonta
                                            │   ├─o Scandentia
                                            │   │ ├─? Nycticonodon (éteint)
                                            │   │ └─o Tupaiidae
                                            │   │   ├─o Ptilocercinae
                                            │   │   └─o Tupaiinae
                                            │   └─o
                                            │     ├─o Dermoptera
                                            │     │ ├─? Thylacaelurinae (éteint)
                                            │     │ └─o
                                            │     │   ├─o
                                            │     │   │ ├─o Mixodectidae (éteint)
                                            │     │   │ └─o Cynocephalidae ou Galeopithecidae
                                            │     │   └─o Plagiomenidae (éteint)
                                            │     │     ├─o Plagiomeninae (éteint)
                                            │     │     │ ├─o Plagiomenini (éteint)
                                            │     │     │ └─o Worlandiini (éteint)
                                            │     │     └─o Ekgmowechashalinae (éteint)
                                            │     │       ├─o Ekgmowechashalini (éteint)
                                            │     │       └─o Tarkadectini (éteint)
                                            │     └─o Primatomorpha
                                            │       ├─o Purgatorius (éteint)
                                            │       └─o 
                                            │         ├─o Pandemonium (éteint)
                                            │         └─o
                                            │           ├─o Palenochtha (éteint)
                                            │           └─o
                                            │             ├─o Micromomyidae (éteint)
                                            │             │ ├─o Tinimomyinae (éteint)
                                            │             │ └─o
                                            │             │   ├─o Chalicomomys (éteint)
                                            │             │   └─o Micromomyinae (éteint)
                                            │             └─o
                                            │               ├─o Palaechthonidae (éteint)
                                            │               │ ├─o Plesiolestinae (éteint)
                                            │               │ └─o Palaechthoninae (éteint)
                                            │               └─o
                                            │                 ├─? Picrodontidae (éteint)
                                            │                 ├─o Microsyoporoidea (éteint)
                                            │                 │ ├─o Picromomyidae (éteint)
                                            │                 │ ├─o Toliapinidae (éteint)
                                            │                 │ └─o Microsyopidae (éteint)
                                            │                 │   ├─o Microsyopinae (éteint)
                                            │                 │   └─o Uintasoricinae (éteint)
                                            │                 │     ├─o Navajoviini (éteint)
                                            │                 │     └─o Uintasoricini (éteint)
                                            │                 └─o
                                            │                   ├─o
                                            │                   │ ├─o Paromomyidae (éteint)
                                            │                   │ │ ├─o Paromomyinae (éteint)
                                            │                   │ │ └─o Phenacolemurinae (éteint)
                                            │                   │ │   ├─o Simpsonlemurini (éteint)
                                            │                   │ │   └─o Phenacolemurini (éteint)
                                            │                   │ └─o
                                            │                   │   ├─o Chronolestinae (éteint)
                                            │                   │   └─o Plesiadapidae (éteint)
                                            │                   │     ├─o Saxonellinae (éteint)
                                            │                   │     └─o Plesiadapinae (éteint)
                                            │                   └─o
                                            │                     ├─o Carpolestinae (éteint)
                                            │                     │
                                            │                     └─o Primates 
                                            │
                                            └─o Laurasiatheria
                                              │
                                              ├─o Eulipotyphla ou Insectivora 
                                              │
                                              └─o Scrotifera
                                                │
                                                ├─o Chiroptera 
                                                │
                                                └─o Ferungulata
                                                  ├─o Eparctocyona
                                                  │ ├─? Quettacyonidae (éteint)
                                                  │ ├─o Oxyclaenidae (éteint)
                                                  │ └─o
                                                  │   ├─o Protungulatidae (éteint)
                                                  │   └─o
                                                  │     ├─o Arctocyonidae (éteint)
                                                  │     └─o
                                                  │       ├─o Bulbulodentata (éteint)
                                                  │       │ ├─o Hyopsodontidae (éteint)
                                                  │       │ ├─? Tricuspiodontidae (éteint)
                                                  │       │ └─o
                                                  │       │   ├─o Periptychidae (éteint)
                                                  │       │   └─o Mioclaenidae (éteint)
                                                  │       └─o
                                                  │         ├─o Arctostylopidae (éteint)
                                                  │         │ ├─o Asiastylopinae (éteint)
                                                  │         │ └─o Arctostylopinae (éteint)
                                                  │         │   ├─o Sinostylopini (éteint)
                                                  │         │   └─o Arctostylopini (éteint)
                                                  │         └─o Paraxonia
                                                  │           ├─o Andrewsarchus (éteint)
                                                  │           └─o
                                                  │             ├─o Triisodontidae (éteint)
                                                  │             └─o
                                                  │               ├─? Microclaenodon (éteint)
                                                  │               └─o
                                                  │                 ├─o Mesonychia (éteint)
                                                  │                 │ ├─o Hapalodectidae (éteint)
                                                  │                 │ └─o Mesonychidae (éteint)
                                                  │                 │
                                                  │                 └─o Cetartiodactyla 
                                                  │
                                                  └─o Zoomata
                                                    ├─o Perissodactylomorpha
                                                    │ ├─o Phenacodonta (éteint)
                                                    │ │ ├─o Phenacodontidae (éteint)
                                                    │ │ └─o Meniscotheriidae (éteint)
                                                    │ │
                                                    │ └─o Perissodactyla 
                                                    │
                                                    └─o Ferae
                                                      ├─? Cimolesta
                                                      │ ├─? Wyolestinae (éteint)
                                                      │ ├─? Palaeoryctidae (éteint)
                                                      │ └─o 
                                                      │   ├─? Ernanodontidae (éteint)
                                                      │   ├─o Didelphodonta ou Cimolestidae (éteint)
                                                      │   ├─o Apatotheria ou Apatemyidae (éteint)
                                                      │   ├─o Taeniodonta ou Stylinodontidae (éteint)
                                                      │   ├─o Tillodonta ou Tillotheriidae (éteint)
                                                      │   ├─o Pantodonta (éteint)
                                                      │   │ ├─o Wangliidae (éteint)
                                                      │   │ ├─o Bemalambdoidea (éteint)
                                                      │   │ │ ├─o Harpyodidae (éteint)
                                                      │   │ │ └─o Bemalambdidae (éteint)
                                                      │   │ ├─o Pantolambdoidea (éteint)
                                                      │   │ │ ├─o Pastoralodontidae (éteint)
                                                      │   │ │ ├─o Titanoideidae (éteint)
                                                      │   │ │ ├─o Pantolambdidae (éteint)
                                                      │   │ │ ├─o Barylambdidae (éteint)
                                                      │   │ │ ├─o Cyriacotheriidae (éteint)
                                                      │   │ │ └─o Pantolambdodontidae (éteint)
                                                      │   │ └─o Coryphodontidae (éteint)
                                                      │   └─o
                                                      │     ├─o Pantolesta (éteint)
                                                      │     │ ├─o Simidectes (éteint)
                                                      │     │ ├─o Pantolestidae (éteint)
                                                      │     │ │ ├─o Pentacodontinae (éteint)
                                                      │     │ │ ├─o Pantolestinae (éteint)
                                                      │     │ │ └─o Dyspterninae (éteint)
                                                      │     │ └─o
                                                      │     │   ├─o Ptolemaiidae (éteint)
                                                      │     │   └─o Paroxyclaenidae (éteint)
                                                      │     │     ├─o Paroxyclaeninae (éteint)
                                                      │     │     └─o Merialinae (éteint)
                                                      │     └─o Palaeanodonta ou Pholidota
                                                      │       ├─o Escavadodontidae (éteint)
                                                      │       └─o
                                                      │         ├─o Epoicotheriidae (éteint)
                                                      │         └─o
                                                      │           ├─o Metacheiromyidae (éteint)
                                                      │           └─o Manidae
                                                      │             ├─o Maninae
                                                      │             └─o Smutsiinae
                                                      │               ├─o Smutsiini
                                                      │               └─o Uromaniini
                                                      └─o
                                                        ├─o Creodonta (éteint)
                                                        │ ├─? Koholiinae (éteint)
                                                        │ └─o
                                                        │   ├─? Mechaeroidinae (éteint)
                                                        │   ├─o Oxyaenidae (éteint)
                                                        │   │ ├─o Oxyaeninae (éteint)
                                                        │   │ └─o
                                                        │   │   ├─o Tytthaeninae (éteint)
                                                        │   │   └─o Ambloctoninae (éteint)
                                                        │   └─o Hyeanodontidae (éteint)
                                                        │     ├─o
                                                        │     │ ├─o Proviverrinae (éteint)
                                                        │     │ └─o
                                                        │     │   ├─o Limnocyoninae (éteint)
                                                        │     │   └─o
                                                        │     │     ├─o Arfia (éteint)
                                                        │     │     └─o
                                                        │     │       ├─o Dissopsalis (éteint)
                                                        │     │       └─o Pterodontinae (éteint)
                                                        │     └─o
                                                        │       ├─o Sinopa (éteint)
                                                        │       └─o
                                                        │         ├─o Gazinocyon (éteint)
                                                        │         └─o
                                                        │           ├─o Eurotherium (éteint)
                                                        │           └─o
                                                        │             ├─o Propterodon (éteint)
                                                        │             └─o Hyeanodontinae (éteint)
                                                        │               ├─o Hyaenodontini (éteint)
                                                        │               └─o
                                                        │                 ├─o Teranodontini (éteint)
                                                        │                 └─o Apterodontini (éteint)
                                                        └─o Carnivoramorpha
                                                          ├─o Viverravidae (éteint)
                                                          └─o
                                                            ├─o Oodectes (éteint)
                                                            └─o
                                                              ├─o Vulpavus (éteint)
                                                              └─o
                                                                ├─o Miacis (éteint)
                                                                └─o
                                                                  ├─o Tapocyon (éteint)
                                                                  │
                                                                  └─o Carnivora 

[modifier] Débat scientifique relatif à la phylogénie des Mammalia

[modifier] En savoir plus

[modifier] Sources bibliographiques de référence

[modifier] Autres sources bibliographiques

[modifier] Sources internet

[modifier] Liens internes