Lepidosauria (classification phylogénétique)

Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.

Sommaire

[modifier] Introduction

Cette page a pour objet de présenter un arbre phylogénétique des Lepidosauria, c’est-à-dire un arbre mettant en lumière les relations évolutives complexes (relations groupes ancestraux - groupes descendants) existantes entre les différents organismes vivants, ou taxa, constituant ce groupe. Du fait de ses méthodes nouvelles basées sur la biologie moléculaire, la phylogénie, science récente à l'origine de la classification phylogénétique du vivant, est en plein essor et parfois en contradiction avec l'ancienne classification classique, majoritairement basée, elle, sur des critères morphologiques et physiologiques. Aussi, certains points particuliers font parfois encore l'objet de débats au sein de la communauté scientifique. L'objectif, s'il y a lieu, est également de présenter ces derniers ici.
Cet arbre présente aussi bien les organismes encore existants aujourd'hui que les groupes éteints (incluant les groupes fossiles).

[modifier] Arbre phylogénétique

[modifier] Arbre résumé


└─o Lepidosauria
  ├─o Rhynchocephalia
  │ └─o Sphenodontia
  └─o Squamata
    └─o Neosquamata
      ├─o Dibamidae
      └─o Bifurcata
        ├─o Gekkota
        └─o Unidentata
          ├─o Scinciformata
          └─o Episquamata
            ├─o Laterata
            │ ├─o Teiformata
            │ └─o Lacertibaenia
            │   ├─o Lacertiformata
            │   └─o Amphisbaenia
            └─o Toxicofera
              ├─o
              │ ├─o Iguania
              │ │ └─o Acrodonta
              │ └─o Anguimorpha
              │   ├─o Varanoidea
              │   └─o
              │     ├─o Monstersauria
              │     │ └─o Helodermatoidea
              │     └─o Anguioidea
              └─o Pythonomorpha
                ├─o Mosasauroidea (éteint)
                └─o Ophidia
                  └─o Serpentes
                    ├─o Scolecophidia
                    └─o Alethinophidia
                      ├─o Aniloidea
                      └─o Macrostomata
                        ├─o Pythonidae
                        ├─o Boidae
                        └─o Caenophidia
                          ├─o Acrochordoidea
                          └─o Colubroidea


[modifier] Arbre développé


└─o Lepidosauria
  ├─o Rhynchocephalia
  │ ├─o Gephyrosaurus (éteint)
  │ └─o Sphenodontia
  │   ├─o Diphydontosaurus (éteint)
  │   └─o
  │     ├─o Planocephalosaurus (éteint)
  │     ├─o Pleurosauridae (éteint)
  │     └─o Sphenodontidae
  │       ├─o Rebbanasaurus (éteint)
  │       └─o
  │         ├─o Clevosaurinae (éteint)
  │         └─o Sphenodontinae
  └─o Squamata
    ├─o Bavarisauridae (éteint)
    └─o
      ├─o Scandensia (éteint)
      ├─o Eichstaettisauridae (éteint)
      └─o
        ├─o Ardeosauridae (éteint)
        └─o Neosquamata
          ├─o Dibamidae
          └─o Bifurcata
            ├─o Gekkota
            │ ├─o Eublepharidae
            │ │ ├─o Aeluroscalabotinae
            │ │ └─o Eublepharinae
            │ └─o Gekkonoidea
            │   ├─o Pygopodidae
            │   │ ├─o Pygopodinae
            │   │ └─o Diplodactylinae
            │   │   ├─o Diplodactylini
            │   │   └─o Carphodactylini
            │   └─o Gekkonidae
            │     ├─o Heteropholis
            │     ├─o Teratoscincinae
            │     └─o Gekkoninae
            │       ├─o Gekkonini
            │       └─o
            │         ├─o Sphaerodactylini
            │         └─o Ptyodactylini
            └─o Unidentata
              ├─o Scinciformata
              │ ├─? Slavoiidae (éteint)
              │ ├─o Scincidae
              │ └─o
              │   ├─o Xantusiidae
              │   │ ├─o Cricosaurinae
              │   │ └─o Xantusiinae
              │   └─o Cordyloidea
              │     ├─o Cordylidae
              │     │ ├─o Chamaesaurinae
              │     │ └─o Cordylinae
              │     │   ├─o Cordylini
              │     │   └─o Pseudocordylini
              │     └─o Gerrhosauridae
              │       ├─o Zonosaurinae
              │       └─o Gerrhosaurinae
              │         ├─o Angolosaurini
              │         └─o Gerrhosaurini
              └─o Episquamata
                ├─o Laterata
                │ ├─o Teiformata
                │ │ ├─o Meyasaurus (éteint)
                │ │ └─o Teiioidea
                │ │   ├─o Mongolochamopidae (éteint)
                │ │   └─o
                │ │     ├─o Adamisauridae (éteint)
                │ │     ├─o Gymnophthalmidae
                │ │     └─o
                │ │       ├─o Chamopsiinae (éteint)
                │ │       └─o
                │ │         ├─? Gilmoreteiidae (éteint)
                │ │         ├─o Polyglyphanodontinae (éteint)
                │ │         └─o Teiidae
                │ │           ├─o Tupinambinae
                │ │           └─o Teiinae
                │ │             ├─o Cnemidophorini
                │ │             └─o Teiini
                │ └─o Lacertibaenia
                │   ├─? Carusiidae (éteint)
                │   ├─o Lacertiformata
                │   │ ├─? Paramacellodidae (éteint)
                │   │ └─o Lacertidae
                │   │   ├─o Gallotiinae
                │   │   └─o Lacertinae
                │   └─o Amphisbaenia
                │     ├─o Oligodontosauridae (éteint)
                │     ├─o Hyporhinidae (éteint)
                │     ├─o Rhineuridae
                │     └─o
                │       ├─o Bipedidae
                │       └─o
                │         ├─o Trogonophididae
                │         └─o Amphisbaenidae
                └─o Toxicofera
                  ├─o
                  │ ├─o Iguania
                  │ │ ├─? Arretosauridae (éteint)
                  │ │ ├─? Euposauridae (éteint)
                  │ │ ├─o Corytophanidae
                  │ │ ├─o Iguanidae
                  │ │ ├─o Phrynosomatidae
                  │ │ ├─o Polychroidae
                  │ │ ├─o Tropiduridae
                  │ │ │ ├─o Leiocephalinae
                  │ │ │ └─o
                  │ │ │   ├─o Liolaeminae
                  │ │ │   └─o Tropidurinae
                  │ │ │     ├─o Stenocercus
                  │ │ │     └─o Tropidurini
                  │ │ ├─o Crotaphytidae
                  │ │ ├─o Opluridae
                  │ │ └─o Acrodonta
                  │ │   ├─o 
                  │ │   │ ├─o Priscagamidae (éteint)
                  │ │   │ │ ├─o Priscagaminae (éteint)
                  │ │   │ │ └─o Flaviagaminae (éteint)
                  │ │   │ └─o Hoplocercidae
                  │ │   │   ├─o Pleuradontagaminae (éteint)
                  │ │   │   └─o Hoplocercinae
                  │ │   └─o
                  │ │     ├─o Isodontosauridae (éteint)
                  │ │     └─o
                  │ │       ├─o Chamaeleonidae
                  │ │       └─o Agamidae
                  │ │         ├─o Leiolepinae
                  │ │         └─o Agaminae
                  │ └─o Anguimorpha
                  │   ├─? Paravaranidae (éteint)
                  │   └─o 
                  │     ├─? Parviraptor (éteint)
                  │     └─o 
                  │       ├─o Varanoidea
                  │       │ ├─o Necrosauridae (éteint)
                  │       │ └─o Varanidae
                  │       │   ├─o Telmasaurus (éteint)
                  │       │   └─o
                  │       │     ├─o Saniwa (éteint)
                  │       │     └─o
                  │       │       ├─o Lanthanotinae
                  │       │       └─o Varaninae
                  │       └─o
                  │         ├─o
                  │         │ ├─? Palaeosaniwa (éteint)
                  │         │ └─o Monstersauria
                  │         │   ├─o Gobidermatidae (éteint)
                  │         │   └─o Helodermatoidea
                  │         │     ├─o Paraderma (éteint)
                  │         │     ├─o Primaderma (éteint)
                  │         │     └─o
                  │         │       ├─o Estesia (éteint)
                  │         │       └─o
                  │         │         ├─o Eurheloderma (éteint)
                  │         │         └─o
                  │         │           ├─o Lowesaurus (éteint)
                  │         │           └─o Helodermatidae
                  │         └─o Anguioidea
                  │           ├─o Dorsetisauridae (éteint)
                  │           ├─? Hodzhakuliidae (éteint)
                  │           └─o
                  │             ├─o Oxia (éteint)
                  │             ├─o Xenosaurinae
                  │             └─o
                  │               ├─o Shinisaurinae
                  │               └─o
                  │                 ├─o Anniellidae
                  │                 └─o Anguidae
                  │                   ├─o
                  │                   │ ├─o Anguinae
                  │                   │ └─o
                  │                   │   ├─o Gerrhonotinae
                  │                   │   └─o Diploglossinae
                  │                   └─o Glyptosaurinae (éteint)
                  │                     ├─o Odaxosaurini (éteint)
                  │                     └─o
                  │                       ├─o Proxestops (éteint)
                  │                       └─o
                  │                         ├─o Xestops (éteint)
                  │                         ├─o Melanosaurini (éteint)
                  │                         └─o Glyptosaurini (éteint)
                  └─o Pythonomorpha
                    ├─o Mosasauroidea (éteint)
                    │ ├─o Aigialosauridae (éteint)
                    │ └─o Mosasauridae (éteint)
                    │   ├─o Halisaurinae (éteint)
                    │   └─o Natantia (éteint)
                    │     ├─o Russelosaurinae (éteint)
                    │     │ ├─? Russellosaurus (éteint)
                    │     │ ├─o Tylosaurini (éteint)
                    │     │ └─o Plioplatecarpini (éteint)
                    │     └─o Mosasaurinae (éteint)
                    │       ├─? Leiodontini (éteint)
                    │       └─o
                    │         ├─o Clidastes (éteint)
                    │         └─o
                    │           ├─o Globidensini (éteint)
                    │           └─o Plotosaurini (éteint)
                    └─o
                      ├─o Aphanizocnemus (éteint)
                      ├─o Dolichosauridae (éteint)
                      └─o
                        ├─o Pontosaurus (éteint)
                        └─o
                          ├─o Adriosaurus (éteint)
                          └─o Ophidia
                            ├─o Pachyophiidae (éteint)
                            └─o Serpentes
                              ├─? Coniophis (éteint)
                              ├─? Palaeophidae (éteint)
                              │ ├─o Archaeophinae (éteint)
                              │ └─o Palaeophinae (éteint)
                              └─o
                                ├─o Scolecophidia
                                │ ├─o Leptotyphlopidae
                                │ └─o
                                │   ├─o Typhlopidae
                                │   └─o Anomalepididae
                                └─o
                                  ├─o Dinilysiidae (éteint)
                                  └─o Alethinophidia
                                    ├─o Lapparentophidae (éteint)
                                    └─o
                                      ├─o Simoliophidae (éteint)
                                      ├─o Aniloidea
                                      │ ├─o
                                      │ │ ├─o Anomochilidae
                                      │ │ └─o Uropeltidae
                                      │ └─o
                                      │   ├─o Michauxophis (éteint)
                                      │   ├─o Cylindrophiidae
                                      │   └─o Aniliidae
                                      └─o Macrostomata
                                        ├─o Loxocemidae
                                        └─o
                                          ├─o Xenopeltidae
                                          └─o
                                            ├─? Pachyrhachidae (éteint)
                                            ├─? Madtsoiidae (éteint)
                                            └─o
                                              ├─o Pythonidae
                                              │ ├─o Pythoninae
                                              │ └─o Morellinae
                                              └─o
                                                ├─o Boidae
                                                │ ├─o Erycinae
                                                │ └─o Boinae
                                                └─o
                                                  ├─o Ungaliophis
                                                  └─o
                                                    ├─o Exiliboa
                                                    └─o
                                                      ├─o Bolyeriidae
                                                      └─o
                                                        ├─o Tropidophiidae
                                                        └─o Caenophidia
                                                          ├─o Acrochordoidea
                                                          │ ├─o Nigerophidae (éteint)
                                                          │ └─o Acrochordidae
                                                          └─o Colubroidea
                                                            ├─? Anomalophidae (éteint)
                                                            ├─? Russellophidae (éteint)
                                                            ├─o Opisthoglypha ou Viperidae
                                                            │ ├─o Azemiopinae
                                                            │ └─o
                                                            │   ├─o Causinae
                                                            │   └─o
                                                            │     ├─o Viperinae
                                                            │     └─o Crotalinae
                                                            └─o Proteroglypha
                                                              ├─o Atractaspididae
                                                              │ ├─o Atractaspidinae
                                                              │ └─o Aparallactinae
                                                              ├─? Colubridae
                                                              │ ├─? Elapomorphinae
                                                              │ ├─o Boodontinae
                                                              │ └─o
                                                              │   ├─o Calamariinae
                                                              │   └─o
                                                              │     ├─o Homalopsinae
                                                              │     └─o
                                                              │       ├─o Lycodontinae
                                                              │       └─o
                                                              │         ├─o Natricinae
                                                              │         └─o
                                                              │           ├─o Dasypeltinae
                                                              │           └─o
                                                              │             ├─o Dipsadinae
                                                              │             └─o
                                                              │               ├─o Pareatinae
                                                              │               ├─? Xenoderminae
                                                              │               └─? Xenodontinae
                                                              └─o Elapidae
                                                                ├─o Calliophiinae
                                                                └─o
                                                                  ├─o Maticorinae
                                                                  └─o
                                                                    ├─o Elapinae
                                                                    └─o
                                                                      ├─o Laticaudinae
                                                                      └─o
                                                                        ├─o Bungarinae
                                                                        └─o Hydrophiinae
                                                                          ├─o Ephalophiini
                                                                          └─o
                                                                            ├─o Hydrelapini
                                                                            └─o
                                                                              ├─o Aipysurini
                                                                              └─o
                                                                                ├─o Hydrophiini
                                                                                └─o Oxyuranini
Boa émeraude (Morelia Viridis, Boidae)
Boa émeraude (Morelia Viridis, Boidae)
Python molurus (Boidae)
Python molurus (Boidae)
Boa constrictor (Boa constrictor imperator, Boidae)
Boa constrictor (Boa constrictor imperator, Boidae)
Thamnophis sirtalis infernalis (Colubridae)
Thamnophis sirtalis infernalis (Colubridae)
Dendroaspis viridis (Elapidae)
Dendroaspis viridis (Elapidae)
Coluber najadum (Colubridae)
Coluber najadum (Colubridae)
Varan de Komodo (Varanus komodoensis, Varanidae)
Varan de Komodo (Varanus komodoensis, Varanidae)
Iguana iguana (Iguanidae)
Iguana iguana (Iguanidae)
Gecko léopard, femelle adulte (Eublepharis macularius, Gekkonidae)
Gecko léopard, femelle adulte (Eublepharis macularius, Gekkonidae)
Phelsuma madagascariensis grandis, Gekkonidae
Phelsuma madagascariensis grandis, Gekkonidae
Rhacodactylus ciliatus, Gekkonidae
Rhacodactylus ciliatus, Gekkonidae

[modifier] Débat scientifique relatif à la phylogénie des Lepidosauria

[modifier] En savoir plus

[modifier] Sources bibliographiques de référence

[modifier] Autres sources bibliographiques

[modifier] Sources internet

[modifier] Liens internes