Arthropoda (classification phylogénétique)

Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.

Sommaire

[modifier] Introduction

Cette page a pour objet de présenter un arbre phylogénétique des Arthropoda (ou Arthropodes), c’est-à-dire un arbre mettant en lumière les relations évolutives complexes (relations groupes ancestraux - groupes descendants) existantes entre les différents organismes vivants, ou taxa, constituant ce groupe. Du fait de ses méthodes nouvelles basées sur la biologie moléculaire, la phylogénie, science récente à l'origine de la classification phylogénétique du vivant, est en plein essor et parfois en contradiction avec l'ancienne classification classique, majoritairement basée, elle, sur des critères morphologiques et physiologiques. Aussi, certains points particuliers font parfois encore l'objet de débats au sein de la communauté scientifique. L'objectif, s'il y a lieu, est également de présenter ces derniers ici.
Cet arbre présente aussi bien les organismes encore existants aujourd'hui que les groupes éteints (incluant les groupes fossiles).

[modifier] Arbre phylogénétique

Le symbole renvoie à la partie de l'arbre phylogénétique de l'évolution immédiatement supérieure. Le signe renvoie à la classification phylogénétique du groupe considéré.

[modifier] Arbre résumé


└─o Arthropoda
  │
  ├─? Burgessia (éteint)
  └─o
    ├─? Bradoriida (éteint)
    ├─? Acanthomeridiida (éteint)
    ├─? Tuzoiida (éteint)
    ├─o Leanchoiliida (éteint)
    └─o
      ├─o Yohoiida (éteint)
      └─o
        ├─o Sanctacarida (éteint)
        └─o
          ├─o
          │ ├─o Fortiforcipida (éteint)
          │ └─o
          │   └─o
          │     ├─o Yunnanata ou Fuxianhuiida (éteint)
          │     └─o Paracrustacea ou Canadaspidida (éteint)
          │ 
          └─o Euarthropoda
            ├─o Arachnomorpha ou Lamellipedia
            │ ├─o Marrellomorpha (éteint)
            │ └─o
            │   ├─o
            │   │ └─o Nectaspidida (éteint)
            │   └─o
            │     ├─o Conciliterga ou Helmetiida (éteint)
            │     └─o
            │       ├─o Trilobita (éteint) 
            │       └─o
            │         ├─o
            │         │ ├─o Aglaspidida (éteint)
            │         │ └─o Strabopida (éteint)
            │         └─o
            │           ├─o Merostomoidea (éteint)
            │           └─o Cheliceromorpha
            │             ├─? Pycnogonida
            │             │
            │             └─o CHELICERATA 
            │
            └─o Mandibulata
              ├─o Euthycarcinoidea (éteint)
              └─o
                │
                ├─o MYRIAPODA 
                │
                └─o Crustaceamorpha
                  │
                  └─o PANCRUSTACEA
                    │
                    ├─o Isoxyida (éteint)
                    └─o
                      ├─o Branchiopoda 
                      │
                      ├─o Remipedia
                      │
                      ├─o Cephalocarida ou Brachypoda
                      │
                      ├─o Ostracoda 
                      │
                      ├─? Skaracarida (éteint)
                      ├─o Mystacocarida
                      │
                      ├─o Copepoda 
                      │
                      ├─o Ichthyostraca
                      │ ├─o Branchiura
                      │ └─? Pentastomida
                      ├─o
                      │ ├─o Tentulocarida
                      │ │
                      │ └─o Thecostraca 
                      │
                      └─o
                        ├─o Malacostraca 
                        │
                        └─o HEXAPODA
                          │
                          ├─o Nonoculata
                          │ ├─o Protura
                          │ └─o Diplura
                          └─o
                            │
                            ├─o INSECTA 
                            │
                            └─? Collembola 

[modifier] Arbre développé


└─o ARTHROPODA
  │
  ├─? Burgessia (éteint)
  └─o
    ├─? Habeliidae (éteint)
    ├─? Molariidae (éteint)
    ├─? Bradoriida (éteint)
    ├─? Acanthomeridiida (éteint)
    ├─? Tuzoiida (éteint)
    ├─o Leanchoiliida (éteint)
    │ ├─o Leanchoiliidae (éteint)
    │ ├─o Actaeidae (éteint)
    │ └─o Alalcomenaeidae (éteint)
    └─o
      ├─o Yohoiida (éteint)
      │ ├─o Jiangfengiidae (éteint)
      │ └─o Yohoiidae (éteint)
      └─o
        ├─o Sanctacarida (éteint)
        └─o
          ├─o
          │ ├─o Fortiforcipida (éteint)
          │ └─o
          │   ├─o Occacaris (éteint)
          │   └─o
          │     ├─o Chypecaris (éteint)
          │     └─o
          │       ├─o Yunnanata ou Fuxianhuiida (éteint)
          │       │ ├─o Fuxianhuiidae (éteint)
          │       │ └─o Chengjiangocarididae (éteint)
          │       └─o Paracrustacea ou Canadaspidida (éteint)
          │         ├─o Perspicarididae (éteint)
          │         └─o
          │           ├─o Hymenocarididae (éteint)
          │           └─o Canadaspididae (éteint)
          │ 
          └─o Euarthropoda
            ├─o Arachnomorpha ou Lamellipedia
            │ ├─o Marrellomorpha (éteint)
            │ │ ├─o Marrellida (éteint)
            │ │ ├─o Mimetasterida (éteint)
            │ │ ├─o Acercostraca (éteint)
            │ │ └─o Cyclina (éteint)
            │ └─o
            │   ├─o
            │   │ ├─? Retifaciida (éteint)
            │   │ ├─? Halicyna (éteint)
            │   │ ├─? Vachonisiida (éteint)
            │   │ └─o Nectaspidida (éteint)
            │   │   ├─o Orientellidae (éteint)
            │   │   └─o
            │   │     ├─o Liwiidae (éteint)
            │   │     └─o Naraoiidae (éteint)
            │   └─o
            │     ├─o Conciliterga ou Helmetiida (éteint)
            │     │ ├─o Helmetiidae (éteint)
            │     │ └─o
            │     │   ├─o Skioldiidae (éteint)
            │     │   └─o
            │     │     ├─o Saperiidae (éteint)
            │     │     └─o Tegopeltidae (éteint)
            │     └─o
            │       ├─o Trilobita (éteint) 
            │       └─o
            │         ├─o
            │         │ ├─o Aglaspidida (éteint)
            │         │ │ ├─o Beckwithiidae (éteint)
            │         │ │ └─o Aglaspididae (éteint)
            │         │ └─o Strabopida (éteint)
            │         │   ├─o Strabopidae (éteint)
            │         │   └─o
            │         │     ├─o Almeniidae (éteint)
            │         │     └─o Xandarellidae (éteint)
            │         └─o
            │           ├─o Merostomoidea (éteint)
            │           │ ├─o
            │           │ │ ├─o Cheloniellida (éteint)
            │           │ │ └─? Sinoburiida (éteint)
            │           │ └─o Xenopoda (éteint)
            │           │   ├─o Emeraldellidae (éteint)
            │           │   └─o Limulavida ou Sidneyiidae (éteint)
            │           └─o Cheliceromorpha
            │             ├─? Pycnogonida
            │             │ ├─o Palaeopantopoda (éteint)
            │             │ ├─o Palaeoisopoda (éteint)
            │             │ ├─o Haliestes (éteint)
            │             │ ├─o
            │             │ │ ├─o Ammotheidae
            │             │ │ └─o
            │             │ │   ├─o Rhynchothoracidae
            │             │ │   ├─o Tanystylidae
            │             │ │   ├─o Colossendeidae
            │             │ │   └─o Austrodecidae
            │             │ └─o
            │             │   ├─o Callipallenidae
            │             │   └─o
            │             │     ├─o Pallenopsidae
            │             │     ├─o Nymphonidae
            │             │     ├─o Phoxichilidiidae
            │             │     ├─o Endeidae
            │             │     └─o Pycnogonidae
            │             │
            │             └─o CHELICERATA 
            │
            └─o Mandibulata
              ├─o Euthycarcinoidea (éteint)
              └─o
                │
                ├─o MYRIAPODA 
                │
                └─o Crustaceamorpha
                  ├─o Waptiida (éteint)
                  └─o Labrophora
                    ├─o Phosphatocopida (éteint)
                    ├─o Combinivalvula (éteint)
                    │
                    └─o PANCRUSTACEA
                      │
                      ├─o Isoxyida (éteint)
                      └─o
                        ├─o Branchiopoda 
                        │
                        ├─o Remipedia
                        │ ├─o Enantiopoda ou Tesnusocarididae (éteint)
                        │ └─o Nectiopoda
                        │   ├─o Godzilliidae
                        │   └─o Speleonectidae
                        ├─o Cephalocarida ou Brachypoda ou Hutchinsoniellidae
                        │
                        ├─o Ostracoda 
                        │
                        ├─? Skaracarida (éteint)
                        ├─o Mystacocarida ou Derocheilocarididae
                        │
                        ├─o Copepoda 
                        │
                        ├─o Ichthyostraca
                        │ ├─o Branchiura ou Argulidae
                        │ └─? Pentastomida
                        │   ├─o Cephalobaenidae
                        │   └─o
                        │     ├─o Railietiellidae
                        │     └─o
                        │       ├─o Reighardiidae
                        │       └─o Porocephalida
                        │         ├─o Linguatulidae
                        │         └─o Porocephaloidea
                        │           ├─o Armilliferidae
                        │           ├─o Diesingiidae
                        │           ├─o Porocephalidae
                        │           ├─o Sambonidae
                        │           ├─o Sebekidae
                        │           └─o Subtriquetridae
                        ├─o
                        │ ├─o Tentulocarida
                        │ │ ├─o Basipodellidae
                        │ │ ├─o Deoterthridae
                        │ │ ├─o Doryphallophoridae
                        │ │ ├─o Microdajidae
                        │ │ └─o Onceroxenidae
                        │ │
                        │ └─o Thecostraca 
                        └─?
                          ├─o Malacostraca 
                          │
                          └─o HEXAPODA
                            │
                            ├─o Nonoculata
                            │ ├─o Protura
                            │ │ ├─o Fujientomidae
                            │ │ └─o
                            │ │   ├─o Sinentomidae
                            │ │   └─o
                            │ │     ├─o Eosentomoidea
                            │ │     │ ├─o Eosentomidae
                            │ │     │ └─o Antelientomidae
                            │ │     └─o Acerentomoidea
                            │ │       ├─o Protentomidae
                            │ │       ├─o Berberentomidae
                            │ │       ├─o Berberentulidae
                            │ │       ├─o Hesperentomidae
                            │ │       └─o Acerentomidae
                            │ └─o Diplura
                            │   ├─o Campodeoidea
                            │   │ ├─o Campodeidae
                            │   │ └─o Procampodeidae
                            │   └─o
                            │     ├─o Projapygoidea
                            │     │ ├─o Octostigmatidae
                            │     │ └─o Projapygidae
                            │     └─o Japygoidea
                            │       ├─o Anajapygidae
                            │       ├─o Japygidae
                            │       ├─o Heterojapygidae
                            │       ├─o Dinjapygidae
                            │       └─o Parajapygidae
                            └─o
                              ├─o INSECTA 
                              │
                              └─? Collembola 
(Corystes cassivelaunus, Crustacea, Malacostraca, Decapoda)
(Corystes cassivelaunus, Crustacea, Malacostraca, Decapoda)
Lucane (Lucanus cervus, Insecta, Coleoptera, Lucanidae)
Lucane (Lucanus cervus, Insecta, Coleoptera, Lucanidae)
Chenille du papillon machaon (Papilio machaon, Insecta, Papilionidae)
Chenille du papillon machaon (Papilio machaon, Insecta, Papilionidae)

[modifier] Débat scientifique relatif à la phylogénie des Arthropoda

[modifier] En savoir plus

[modifier] Sources bibliographiques de référence

[modifier] Autres sources bibliographiques

[modifier] Sources internet

  • Frans Janssens, Peter Nolan Lawrence, « Checklist of the Collembola: Are Collembola terrestrial Crustacea? », page mise à jour le 27/11/2007, in Collembola of the World

[modifier] Liens internes